Τι είναι;
Η μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα είναι μια λοίμωξη των παραρρινίων κόλπων που οφείλεται σε μύκητα. Τα συνήθη συμπτώματα είναι ρινική συμφόρηση και πόνος στο πρόσωπο (στα μάγουλα, το μέτωπο ή ανάμεσα στα μάτια).
Η μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα αντιμετωπίζεται συνήθως με χειρουργική επέμβαση των παραρρινίων κόλπων και σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται πρόσθετη αντιμυκητιακή θεραπεία. Άτομα με υγιές ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί και να μην χρειάζονται θεραπεία, καθώς η μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα μπορεί να υποχωρήσει από μόνη της.
Τα άτομα που έχουν παθήσεις που εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα (όπως ο διαβήτης και η λευχαιμία) είναι πολύ πιο πιθανό να εμφανίσουν μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα. Έχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο επιπλοκών. Ορισμένοι τύποι μυκητιασικής παραρρινοκολπίτιδα μπορεί να καταστρέψουν την επένδυση της μύτης, να εξαπλωθούν στον εγκέφαλο και να οδηγήσουν σε θάνατο.
Τι είναι ο μύκητας;
Ο μύκητας είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Δεν μπορεί να φτιάξει μόνος του την τροφή του, επομένως παίρνει τα θρεπτικά συστατικά του από την αποσύνθεση της ύλης στο έδαφος, το νερό ή τα φυτά όπου ζει. Οι μύκητες ζουν στον αέρα, σε επιφάνειες, σε ανθρώπους ή και σε ζώα.
Οι επιστήμονες ταξινομούν τους μύκητες σε ομάδες. Μερικοί μύκητες είναι αρκετά μεγάλοι για να τους δούμε (όπως τα μανιτάρια), και κάποιοι είναι τόσο μικροί που μπορείτε να τους δείτε μόνο με μικροσκόπιο.
Υπάρχουν περισσότερα από 100.000 είδη μυκήτων. Ζουν παντού γύρω μας και τα περισσότερα δεν είναι επικίνδυνα. Όμως, ορισμένοι μύκητες μπορούν να εισβάλουν στο σώμα και να πολλαπλασιαστούν, οδηγώντας σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Διαφορετικοί τύποι μυκήτων προκαλούν λοιμώξεις σε πολλά μέρη του σώματος. Μερικά παραδείγματα είναι οι μυκητιάσεις των γεννητικών οργάνων, του στόματος και οι μυκητιάσεις των νυχιών των ποδιών.
Τι είναι οι παραρρίνιοι κόλποι;
Οι παραρρίνιοι κόλποι είναι κοιλότητες, εντός των οστών του κρανίου, που συνδέονται μεταξύ τους. Εντοπίζονται στο μέτωπό σας, πίσω από τη μύτη σας, ανάμεσα και κάτω από τα μάτια σας. Τα τοιχώματα των κόλπων έχουν ένα στρώμα βλέννας που παγιδεύει βακτήρια και διατηρεί τον αέρα εντός τους υγρό.
Οι παραρρίνικοι κόλποι θα πρέπει να επικοινωνούν ελεύθερα με την υπόλοιπη μύτη. Εάν υπάρχει απόφραξη ή φλεγμονή, δεν λειτουργούν όπως θα έπρεπε, και είναι επιρρεπείς σε λοιμώξεις.
Ποιες μορφές μυκητιασικής παραρρινοκολπίτιδας υπάρχουν;
Οι μυκητιασικές παραρρινοκολπίτιδες διακρίνονται σε διηθητικές και μη διηθητικές. Οι διηθητικές μπορούν να εξαπλωθούν σε άλλες περιοχές, όπως τα μάτια και τον εγκέφαλο. Οι μη διηθητικές μυκητιασικές λοιμώξεις των κόλπων είναι συχνότερες και επηρεάζουν μόνο τη μύτη και τους παραρρίνιους κόλπους.
Οι μορφές μη διηθητικής μυκητιασικής παραρρινοκολπίτιδας είναι:
Αλλεργική μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα: Αυτός είναι ο πιο κοινός τύπος μυκητιασικής λοίμωξης των παραρρινίων κόλπων. Προέρχεται από αλλεργική αντίδραση σε μύκητες στο εσωτερικό της μύτης. Χωρίς θεραπεία, τα παραρρίνια γεμίζουν με παχιά βλέννα και μπορεί να σχηματιστούν ρινικοί πολύποδες. Τα άτομα με άσθμα ή αλλεργική ρινίτιδα είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν αυτή την πάθηση.
Μυκήτωμα: Οι μύκητες συσσωρεύονται στους παραρρίνιους κόλπους και σχηματίζουν μια μπάλα, που όταν μεγαλώσει μπορεί να μπλοκάρει στο στόμιο του κόλπου. Η αφαίρεση του μυκητώματος απαιτεί χειρουργική επέμβαση.
Σαπροφυτική μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα: Αυτός ο τύπος λοίμωξης δεν επηρεάζει στην πραγματικότητα τον ιστό της μύτης. Αντίθετα, ο μύκητας αναπτύσσεται σε κρούστες βλέννας μέσα στη μύτη. Όταν οι γιατροί αφαιρούν τις κρούστες, αφαιρούν και τον μύκητα.
Αν δεν αντιμετωπιστού, οι διηθητικές μυκητιασικές λοιμώξεις των κόλπων είναι απειλητικές για τη ζωή. Η μόλυνση μπορεί να καταστρέψει δομές της μύτης και να επεκταθεί στο κρανίο και τον εγκέφαλο. Οι μορφές της διηθητικής μυκητιασικής παραρρινοκολπίτιδα είναι:
Οξεία κεραυνοβόλος διηθητική παραρρινοκολπίτιδα: Αυτή η απειλητική για τη ζωή κατάσταση είναι πιο συχνή σε άτομα που είναι ανοσοκατεσταλμένα. Το ανοσοποιητικό τους σύστημα μπορεί να είναι αδύναμο λόγω καρκίνου, χημειοθεραπείας ή μετά από μεταμόσχευση οργάνου. Οι μύκητες καταστρέφουν τα αιμοφόρα αγγεία στο εσωτερικό της μύτης. Χωρίς παροχή αίματος, ο ιστός αρχίζει να πεθαίνει. Η μόλυνση μπορεί γρήγορα να εξαπλωθεί στα μάτια και τον εγκέφαλο, οδηγώντας σε τύφλωση και θάνατο.
Χρόνια διηθητική παραρρινοκολπίτιδα: Τα άτομα με διαβήτη είναι πιο πιθανό να έχουν αυτόν τον τύπο παραρρινοκολπίτιδας. Είναι παρόμοια με την οξεία κεραυνοβόλο διηθητική παραρρινοκολπίτιδα, αλλά δεν εξαπλώνεται τόσο γρήγορα.
Κοκκιωματώδης διηθητική μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα: Αυτός ο σπάνιος τύπος μυκητιασικής παραρρινοκολπίτιδας συμβαίνει όταν το σώμα εξαπολύει μία ανοσοποιητική αντίδραση κατά του μύκητα, η οποία όμως επιτίθεται στην επένδυση της μύτης και καταστρέφει τον ρινικό ιστό. Δεν είμαστε σίγουροι γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα κάποιων ανθρώπων αντιδρά με αυτόν τον τρόπο.
Πόσο συχνή είναι η μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα;
Ορισμένοι τύποι μυκητιασικής παραρρινοκολπίτιδας είναι πιο συνηθισμένοι από άλλους. Οι γυναίκες είναι πολύ πιο πιθανό να αναπτύξουν μυκήτωμα σε σχέση με τους άνδρες. Η αλλεργική μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα είναι πιο συχνή σε ζεστά, υγρά κλίματα.
Οι μυκητιασικές ρινικές λοιμώξεις έχουν αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι οι γιατροί συνταγογραφούν περισσότερα αντιβιοτικά και ανοσοκατασταλτικά φάρμακα. Αυτή η αύξηση θα μπορούσε επίσης να οφείλεται στην αύξηση του αριθμού των νοσημάτων που εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν μυκητιασικές ρινικές λοιμώξεις. Οι σοβαρές λοιμώξεις είναι πιο συχνές σε άτομα που:
- Είναι οροθετικοί.
- Έχουν καρκίνο ή υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία.
- Έχουν σοβαρό, μη ελεγχόμενο διαβήτη.
- Λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα (όπως μετά από μεταμόσχευση οργάνων).
Ποια είναι τα συμπτώματα της μυκητιασικής παραρρινοκολπίτιδας;
Τα συμπτώματα της μυκητιασικής παραρρινοκολπίτιδας περιλαμβάνουν:
- Μειωμένη όσφρηση ή άσχημη μυρωδιά στη μύτη.
- Πυρετό.
- Φλεγμονή (πρήξιμο) στη μύτη και τα παραρρίνια.
- Ρινική συμφόρηση και καταρροή.
- Πόνο, ευαισθησία και πίεση στην περιοχή των παραρρινίων κόλπων.
- Πονοκέφαλο.
Τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα έχουν υψηλότερο κίνδυνο σοβαρών συμπτωμάτων μυκητιασικής παραρρινοκολπίτιδας. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Αλλαγές συμπεριφοράς και νευρολογικά προβλήματα (προβλήματα με τη σκέψη και τη λογική).
- Αλλαγές στο χρώμα του δέρματος (το δέρμα μπορεί να γίνει πολύ χλωμό ή μαύρο).
- Μούδιασμα προσώπου.
- Πρόπτωση (οφθαλμικοί βολβοί που προεξέχουν ή προεξέχουν από τις κόγχες των ματιών).
- Σοβαρό πρήξιμο στα μάγουλα ή στα μάτια.
- Αλλαγές όρασης, απώλεια όρασης και τύφλωση.
Τι προκαλεί τη μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα;
Διάφοροι τύποι μυκήτων μπορεί να προκαλέσουν παραρρινοκολπίτιδα. Οι μύκητες μπορούν να εισέλθουν στη μύτη όταν κάποιος τους εισπνεύσει.
Πολλοί τύποι μύκητα ζουν στην επιφάνεια ή εντός του σώματος όλη την ώρα. Συνήθως, είναι επικίνδυνοι μόνο για άτομα που έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Πώς γίνεται η διάγνωση της μυκητιασικής παραρρινοκολπίτιδας;
Για να διαγνώσει τη μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα, ο γιατρός θα ρωτήσει για τα συμπτώματά σας, θα λάβει το ιστορικό σας και τα φάρμακά σας και στη συνέχεια θα σας εξετάσει. Μπορεί να αφαιρέσει λίγη βλέννα ή ιστό από τα παραρρίνιά σας και να τα στείλει σε εργαστήριο, προκειμένου να ανιχνευτεί η παρουσία μύκητα. Ο γιατρός μπορεί επίσης να ζητήσει μία αξονική τομογραφία των παραρρινίων κόλπων.
Η ενδοσκόπηση της μύτης μπορεί επίσης να βοηθήσει τον γιατρό σας να διαγνώσει και να αξιολογήσει μια μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ο γιατρός εισάγει έναν μακρύ, λεπτό σωλήνα με κάμερα στη μύτη. Η κάμερα δείχνει εικόνες της μύτης και των παραρρινίων κόλπων σας σας. Ο γιατρός μπορεί να προβάλλει αυτές τις εικόνες σε μια οθόνη.
Πώς θεραπεύεται η μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα;
Οι θεραπεία της μυκητιασικής παραρρινοκολπίτιδας ποικίλει ανάλογα με τη μορφή της. Άτομα με υγιές ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να μην χρειάζονται θεραπεία για ορισμένους τύπους μυκητιασικής παραρρινοκολπίτιδας. Οι διηθητικές μυκητιασικές λοιμώξεις των παραρρινίων κόλπων απαιτούν άμεση θεραπεία.
Οι θεραπείες περιλαμβάνουν:
Αντιμυκητιασικά φάρμακα: Ορισμένοι τύποι λοίμωξης απαιτούν φάρμακα για να σκοτώσουν τον μύκητα. Οι γιατροί συχνά συνταγογραφούν αυτά τα φάρμακα ως συμπληρωματική θεραπεία της χειρουργικής επέμβασης.
Κορτικοστεροειδή φάρμακα: Ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει στεροειδή για τη μείωση της φλεγμονής και την ανακούφιση της πίεσης των παραρρινίων κόλπων.
Ρινικές πλύσεις: Για τη θεραπεία της σαπροφυτικής μυκητιασικής παραρρινοκολπίτιδας, οι γιατροί αφαιρούν κρούστες βλέννας και ξεπλένουν τους παραρρίνιους κόλπους. Συνήθως, για τις πλύσεις, χρησιμοποιούνται αλατούχα διαλύματα.
Χειρουργική επέμβαση: Ανάλογα με τον τύπο της μυκητιασικής λοίμωξης, ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει ενδοσκοπική χειρουργική επέμβαση. Κατά τη διάρκεια της ενδοσκοπικής επέμβασης, εισάγεται ένα λεπτό ενδοσκόπιο (μεταλλικό σωληνάκι με κάμερα στην άκρη του) στη μύτη σας και χρησιμοποιούνται ειδικά ενδοσκοπικά εργαλεία για να απομακρυνθεί ο μύκητας και τυχόν κατεστραμμένος ιστός.
Μπορώ να προλάβω τη μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα;
Μπορεί να μην είστε σε θέση να αποτρέψετε μια μυκητιασική λοίμωξη των παραρρινίων κόλπων. Εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου, μιλήστε με τον θεράποντα γιατρό σας. Μπορεί να συστήσει τακτικές εξετάσεις για την παρακολούθηση της υγείας σας και τη έγκαιρη αντιμετώπιση μιας μυκητιασικής λοίμωξης. Σύμβουλευτείτε τον γιατρό σας εάν:
- Είχατε στο παρελθόν μυκητιασική λοίμωξη.
- Έχετε μια κατάσταση υγείας που αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σας σύστημα.
- Λαμβάνετε ανοσοκατασταλτικά φάρμακα ή χημειοθεραπεία.
Ποια είναι η πρόγνωση για τα άτομα με μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα;
Με τη θεραπεία, οι περισσότερες μη διηθητικές μυκητιασικές λοιμώξεις των παραρρινίων κόλπων εξαφανίζονται χωρίς σοβαρές επιπλοκές. Ορισμένοι τύποι λοίμωξης μπορεί να επανέλθουν μετά τη θεραπεία.
Οι μη θεραπευμένες, διηθητικές μυκητιασικές ρινικές λοιμώξεις μπορούν να εξαπλωθούν στα μάτια και τον εγκέφαλο και να οδηγήσουν σε καταστροφή φυσιολογικών ανατομικών δομών, τύφλωση και θάνατο.
Η οξεία κεραυνοβόλος διηθητική μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα είναι θανατηφόρος περίπου στο 50% των περιπτώσεων. Αυτή η μόλυνση επιδεινώνεται πολύ γρήγορα, επομένως είναι απαραίτητο να λάβει κανείς θεραπεία το συντομότερο δυνατό. Ακόμα και μετά την επιτυχή θεραπεία, μερικοί άνθρωποι παρουσιάζουν χρόνιες βλάβες.
Πότε πρέπει να απευθυνθώ στον γιατρό μου σχετικά με τη μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα;
Εάν έχετε συμπτώματα παραρρινοκολπίτιδας, επισκεφθείτε τον γιατρό σας για αξιολόγηση. Είναι επίσης σημαντικό να καλέσετε τον γιατρό σας εάν έχετε προβλήματα παραρρινοκολπίτιδας που δεν φαίνεται να υποχωρούν (χρόνια παραρρινοκολπίτιδα).
Εάν έχετε μια πάθηση που εξασθενεί το ανοσοποιητικό σας σύστημα ή παίρνετε ανοσοκατασταλτικά φάρμακα και παρατηρήσετε συμπτώματα παραρρινοκολπίτιδας, ζητήστε βοήθεια αμέσως. Τα άτομα που έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα. Ορισμένες λοιμώξεις εξαπλώνονται γρήγορα, επομένως είναι απαραίτητο να αναζητήσετε αμέσως θεραπεία.
