Τι είναι η εκκριτική ωτίτιδα;
Η εκκριτική ωτίτιδα είναι μια κοινή πάθηση που εμφανίζεται όταν συσσωρεύεται υγρό στο μέσο αυτί, το οποίο είναι ο χώρος πίσω από το τύμπανο του αυτιού. Η εκκριτική ωτίτιδα μπορεί να επηρεάσει το ένα ή και τα δύο αυτιά. Συχνά προηγείται μία οξεία μέση ωτίτιδα, αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητο. Συνήθως πρόκειται για ένα προσωρινό πρόβλημα, που παρέρχεται από μόνο του, αλλά η μακροχρόνια παρουσία υγρού στο μέσο αυτί, ιδιαίτερα στα παιδιά, μπορεί να επηρεάσει την ακοή τους.
Ποιους επηρεάζει η εκκριτική ωτίτιδα;
Η εκκριτική ωτίτιδα είναι πιο συνηθισμένη σε μωρά και παιδιά κάτω των 6 ετών, μπορεί όμως να εμφανιστεί και σε ενήλικες.
Πώς επηρεάζει η εκκριτική ωτίτιδα την ακοή μας;
Για να ακούμε κανονικά, το μέσο αυτί πρέπει να είναι καθαρό και γεμάτο αέρα και στις δύο πλευρές. Ο αέρας ταξιδεύει μέσα από την ευσταχιανή σάλπιγγα, η οποία συνδέει το μέσο αυτί με το πίσω μέρος της μύτης. Η ευσταχιανή σάλπιγγα βοηθά στην εξίσωση των πιέσεων στις δύο πλευρές του τυμπάνου και στην απομάκρυνση των υγρών που παράγονται στο μέσο αυτί. Η διάνοιξη της ευσταχιανής σάλπιγγας γίνεται όταν καταπίνουμε ή χασμουριόμαστε.
Οι ευσταχιανές σάλπιγγες στα παιδιά είναι ευρύτερες και πιο οριζόντιες από ό,τι στους ενήλικες, επομένως δεν λειτουργούν το ίδιο καλά. Όταν οι ευσταχιανές σάλπιγγες του παιδιού έχουν φράξει, ο αέρας δεν μπορεί να εισέλθει στο μέσο ους. Αν συμβεί αυτό, τα κύτταρα που επενδύουν το μέσο ους αρχίζουν να δημιουργούν ένα παχύρρευστο, κολλώδες υγρό.
Όταν το υγρό γεμίσει το μέσο ους, γίνεται πιο δύσκολο για το τύμπανο αλλά και για τα ακουστικά οστάρια, εντός του μέσου ωτός, να δονηθούν και να διαβιβάσουν τον ήχο προς το έσω ους. Αυτό μπορεί να προκαλέσει βαρηκοΐα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της εκκριτικής ωτίτιδας;
Το πιο κοινό σύμπτωμα της εκκριτικής ωτίτιδας, σε παιδιά και ενήλικες, είναι η απώλεια ακοής . Μπορεί να επηρεάσει το ένα ή και τα δύο αυτιά ταυτόχρονα. Η παρατεταμένη απώλεια ακοής στο παιδί μπορεί να προκαλέσει καθυστέρηση ομιλίας και να επηρεάσει τη γλωσσική του ανάπτυξη. Για παράδειγμα, μπορεί τα παιδιά να μην προφέρουν καθαρά λέξεις.
Το παιδί μπορεί επίσης να αισθανθεί πόνο στο αυτί ή να ακούσει έναν ήχο βόμβου ή κουδουνίσματος (εμβοές). Μπορεί να έχει αίσθημα πίεσης, πληρότητας ή να ακούει ήχο στα αυτιά του κατά την κατάποση.
Τα μικρά παιδιά μπορεί να μην μπορούν να πουν ότι δεν ακούνε, επομένως θα πρέπει να αναζητήσουμε σημάδια της πάθησης. Τα συμπτώματα της εκκριτικής ωτίτιδας στο μωρό ή το μικρό παιδί μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αλλαγές στη συμπεριφορά τους.
- Υπνηλία.
- Έλλειψη συγκέντρωσης.
- Θέλουν να παίξουν μόνα τους (απομονώνονται).
- Δεν απαντούν όταν φωνάζουμε το όνομά τους.
- Ζητούν να επαναλάβουμε αυτό που είπαμε.
- Θέλουν να ανεβάσουν την ένταση της τηλεόρασης.
- Μιλούν πιο δυνατά.
Τι προκαλεί την εκκριτική ωτίτιδα;
Η εκκριτική ωτίτιδα εμφανίζεται συχνά μετά από μολύνσεις του αυτιού (οξεία μέση ωτίτιδα). Αυτό συμβαίνει όταν το υγρό που συσσωρεύτηκε κατά τη διάρκεια της λοίμωξης παραμένει, αφού η ωτίτιδα έχει παρέλθει. Αλλά η εκκριτική ωτίτιδα δεν εμφανίζεται πάντα λόγω προηγηθείσας οξείας μέσης ωτίτιδας. Η εκκριτική ωτίτιδα μπορεί να προκληθεί από απόφραξη της ευσταχιανής σάλπιγγας. Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί λόγω:
- Κρυολογήματος και γρίπης.
- Αλλεργιών.
- Υπερτροφικών αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια).
- Ερεθιστικών ουσιών, όπως ο καπνός του τσιγάρου.
- Συγγενών ανωμαλιών, όπως το σύνδρομο Down .
- Σχιστιών της υπερώας .
- Γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
- Όταν καταπίνουμε υγρά ξαπλωμένοι, όπως για παράδειγμα όταν ταΐζεται ένα μωρό.
- Αύξησης της ατμοσφαιρικής πίεσης, συμπεριλαμβανομένων των πτήσεων ή των καταδύσεων.
Η συσσώρευση κεριού στο αυτί (βύσμα κυψελίδος) δεν προκαλεί εκκριτική ωτίτιδα. Το να μπαίνει νερό στο αυτί ενώ κάνουμε ντους ή κολυμπάμε επίσης δεν προκαλεί την πάθηση.
Πώς γίνεται η διάγνωση της εκκριτικής ωτίτιδας;
Η διάγνωση της εκκριτικής ωτίτιδας γίνεται μετά από εξέταση του αυτιού με ωτοσκόπιο ή μικροσκόπιο. Υπάρχουν επίσης εργαστηριακές εξετάσεις όπως το τυμπανόγραμμα και το ακοόγραμμα, που μπορούν να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση. Η εξέταση με τονοδότη, μπορεί επίσης να μας δώσει χρήσιμες πληροφορίες.
Στην αρχή συνήθως συνιστάται παρακολούθηση. Αν τα συμπτώματα της εκκριτικής ωτίτιδας παραμένουν για εβδομάδες ή μήνες, μπορεί να απαιτηθεί κάποια μορφή θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Τι εξετάσεις πρέπει να γίνουην για τη διάγνωση της εκκριτικής ωτίτιδας;
Εάν η εκκριτική ωτίτιδα διαγνωσθεί από έναν Παιδίατρο η Γενικό ιατρό αυτός θα σας παραπέμψει σε έναν ειδικό Ωτορινολαρυγγολόγο, προκειμένου να γίνει περαιτέρω έλεγχος.
Ο ΩΡΛ θα εξετάσει τα αυτιά χρησιμοποιώντας ένα τεστ τυμπανομετρίας, το οποίο γίνεται μέσω μίας ειδικής συσκευής που ονομάζεται τυμπανογράφος. Η τυμπανομετρία είναι μια εξέταση, όπου μέσω ενός καθετήρα του έξω ακουστικού πόρου, εφαρμόζεται τόσο αρνητική όσο και θετική πίεση στο μέσο αυτί, ενώ παράλληλα χορηγείται ένας καθαρός τόνος. Η τυμπανομετρία αξιολογεί σε ποιο βαθμό ο καθαρός τόνος απορροφάται στο μέσο και στο εσωτερικό αυτί και σε ποιο βαθμό αντανακλάται. Αυτό επιτρέπει στους κλινικούς γιατρούς να σχηματίσουν μια εικόνα για το πώς δρα και λειτουργεί η τυμπανική μεμβράνη.
Ο ειδικός μπορεί επίσης να πραγματοποιήσει ένα τεστ ακοής (ακοόγραμμα). Το τεστ ακοής θα ελέγξει εάν το υγρό επηρεάζει την ακοή του ασθενούς. Τα τεστ ακοής μπορούν να καθορίσουν πόσο σοβαρή είναι οποιαδήποτε απώλεια ακοής και τι μπορεί να την προκαλεί.
Πώς αντιμετωπίζεται η εκκριτική ωτίτιδα;
Η εκκριτική ωτίτιδα συχνά υποχωρεί φυσικά, χωρίς θεραπεία. Ο ΩΡΛ γιατρός θα περιμένει συνήθως αρκετούς μήνες για να δει εάν το υγρό καθαρίζεται από μόνο του. Εάν τα συμπτώματα της εκκριτικής ωτίτιδας δεν βελτιωθούν από μόνα τους, οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν:
Αντιβιοτικά
Τα αντιβιοτικά βοηθούν μόνο εάν τα συμπτώματά μας οφείλονται σε οξεία μέση ωτίτιδα και όχι σε εκκριτική ωτίτιδα. Στην περίπτωση της εκκριτικής ωτίτιδας, οι επιστημονικές μελέτες δείχνουν πως η χορήγηση αντιβιοτικών δεν αλλάζει σημαντικά την εξέλιξη της νόσου. Η εξέταση του ασθενή από έναν ειδικό ιατρό μπορεί να οδηγήσει στη σωστή διάγνωση και έτσι να αποφευχθεί η άσκοπη χορήγηση αντιβιοτικών.
Μυριγγοτομή
Ο ειδικός ΩΡΛ μπορεί να εκτελέσει μια χειρουργική επέμβαση που ονομάζεται μυριγγοτομή. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, γίνεται μια μικρή τομή στο τύμπανο ώστε να επιτευχθεί η παροχέτευση του υγρού από το μέσο αυτί. Ο χειρουργός μπορεί να τοποθετήσει έναν μικροσκοπικό, σωληνάκι (σωληνίσκος αερισμού) στην τομή. Αυτό βοηθάει στην εξίσωση της πίεσης στις δύο πλευρές του τυμπάνου, ακόμα και αν η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι αποφραγμένη. Το σωληνάκι συνήθως πέφτει από μόνο του μέσα σε ένα χρόνο.
Αδενοτομή
Εάν οι διογκωμένες αδενοειδείς εκβλαστήσεις είναι η αιτία της εκκριτικής ωτίτιδας, η αφαίρεσή τους μέσω μίας επέμβασης που λέγεται αδενοτομή, μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία της εκκριτικής ωτίτιδας και στην αποφυγή της υποτροπής του προβλήματος. Η αδενοτομή γίνεται συχνά ταυτόχρονα με την μυριγγοτομή.
Ακουστικά βαρηκοΐας
Τα ακουστικά βαρηκοΐας είναι συσκευές που ενισχύουν τους ήχους. Τα ακουστικά βαρηκοΐας μπορούν να βοηθήσουν ένα παιδί, να ακούσει καλύτερα, προσωρινά, έως ότου υποχωρήσει η εκκριτική ωτίτιδα. Είναι επίσης μία λύση, όταν δεν είναι δυνατή η μυριγγοτομή.
Υπάρχουν πιθανές επιπλοκές μετά τη χειρουργική επέμβαση για την εκκριτική ωτίτιδα;
Οι επιπλοκές μετά από μία μυριγγοτομή είναι σπάνιες. Μπορεί κανείς να παρατηρήσει εκκρίσεις να εξέρχονται από το χειρουργημένο αυτί μετά την επέμβαση. Εάν αυτό διαρκεί περισσότερο από λίγες μέρες, θα πρέπει κανείς να μιλήσει με τον χειρουργό του.
Υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω για να βοηθηθώ, χωρίς να λάβω φάρμακα ή να υποβληθώ σε χειρουργική επέμβαση;
Χειρισμός Valsalva
Ο χειρισμός Valsalva είναι μια τεχνική αναπνοής που μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς, όταν πάσχει από εκκριτική ωτίτιδα και μπορεί να βοηθήσει στο να ξεβουλώσουν τα αυτιά. Κρατάμε τη μύτη μας κλειστή με τα δάκτυλά μας και με κλειστό το στόμα, φυσάμε δυνατά προσπαθώντας πιεστικά να βγάλουμε αέρα από τα κλειστά ρουθούνια μας. Κατά τον χειρισμό μπορεί να νιώσουμε τα αυτιά μας να κάνουν «ποπ» και να ξεβουλώνουν. Το αποτέλεσμα όμως μπορεί να είναι παροδικό, ενώ θέλει προσοχή γιατί, αν γίνει βίαια, μπορεί να τραυματιστεί το τύμπανο, ενώ θα πρέπει να αποφεύγεται από άτομα που έχουν συγκεκριμένα οφθαλμολογικά προβλήματα. Εξαιτίας αυτών των σπάνιων, αλλά πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών, είναι καλό ο χειρισμός Valsalva να γίνεται μόνο μετά από συμβουλή ειδικού γιατρού, που έχει εξετάσει πρώτα τον ασθενή και έχει λάβει το ιατρικό ιστορικό του.
Ρινικό μπαλόνι Otovent
Το ρινικό μπαλόνι Otovent είναι μία ιατρική συσκευή που μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα στην περίπτωση παιδιών με εκκριτική ωτίτιδα, το πρώτο τρίμηνο από την εμφάνιση του προβλήματος. Περιλαμβάνει ένα ακροφύσιο στην άκρη του οποίου προσαρμόζεται ένα μπαλόνι. Το παιδί κολλάει το ακροφύσιο στο ένα ρουθούνι, ενώ φράζει το άλλο ρουθούνι με ένα δάχτυλο. Στη συνέχεια επιχειρεί να φουσκώσει το μπαλόνι φυσώντας μέσα στο ακροφύσιο. Αυτό φαίνεται να βοηθά στην εξίσωση των πιέσεων και στην παροχέτευση του υγρού από το μέσο αυτί. Θα πρέπει το παιδί να είναι αρκετά μεγάλο ώστε να συνεργάζεται. Η χρήση του φαίνεται να βοηθά ιδιαίτερα τα παιδιά, ενώ δεν υπάρχουν αρκετά επιστημονικά δεδομένα ως προς το όφελος από τη χρήση της συσκευής στους ενήλικες. Δεν έχουν αναφερθεί σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χρήση της συσκευής, συνιστάται όμως αυτή να γίνεται μόνο κατόπιν ιατρικής συμβουλής που προέρχεται από ειδικό ιατρό που έχει εξετάσει τον πάσχοντα.
Μπορώ να προλάβω την εμφάνιση εκκριτικής ωτίτιδας;
Η εκκριτική ωτίτιδα προλαμβάνεται με μέτρα που προλαμβάνουν την εμφάνιση οξείας μέσης ωτίτιδας. Τέτοια είναι:
- Θηλασμός: Το μητρικό γάλα παρέχει ζωτικά θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το μωρό για να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα μωρά που θηλάζουν είναι λιγότερο πιθανό να νοσήσουν από μέση ωτίτιδα.
- Κρατήστε το μωρό όρθιο κατά τη διάρκεια του θηλασμού: Είτε το θηλάζετε είτε το ταΐζετε με μπιμπερό, τοποθετήστε το μωρό σε καθιστή θέση, αντί να το ξαπλώσετε σε ύπτια θέση. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην αποτροπή της εισόδου υγρού στις ευσταχιανές σάλπιγγες κατά τη διάρκεια της σίτισης.
- Αποφυγή καπνίσματος: Τα παιδιά που γίνονται παθητικοί καπνιστές διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν εκκριτική ωτίτιδα. Αποφύγετε το κάπνισμα εντός του σπιτιού ή του αυτοκινήτου.
- Αλλεργικά τεστ: Πολλά κοινά αλλεργιογόνα προκαλούν πρήξιμο του στομίου της ευσταχιανής σάλπιγγας. Συζητήστε το αν θα πρέπει ένα παιδί να υποβληθεί σε αλλεργικά τεστ με τον Παιδίατρο και τον ΩΡΛ σας.
- Καθαρισμός και απολύμανση: Διδάξτε στο παιδί σας το σωστό πλύσιμο των χεριών. Ζητήστε τους να χρησιμοποιούν σαπούνι και νερό για να πλύνουν τα χέρια τους για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Επίσης, σκουπίζετε συχνά επιφάνειες και καθαρίζετε τα παιχνίδια.
Τι μπορώ να περιμένω αν το παιδί μου πάσχει από εκκριτική ωτίτιδα;
Η εκκριτική ωτίτιδα είναι μια πολύ συχνή πάθηση, που συνήθως υποχωρεί από μόνη της. Αλλά, εάν τα συμπτώματα συνεχιστούν για αρκετούς μήνες, ιδιαίτερα τα παιδιά, μπορεί να παρουσιάσουν απώλεια ακοής, που είναι πιθανόν να επηρεάσει την ανάπτυξη του λόγου τους. Κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε μαθησιακές δυσκολίες καθώς και σε προβλήματα επικοινωνίας και κοινωνικοποίησης. Ωστόσο, ακόμα κι αν το υγρό παραμένει στα αυτιά του παιδιού για μήνες, είναι μικρή η πιθανότητα αυτό να οδηγήσει σε μόνιμη απώλεια ακοής.
Πόσο διαρκεί μία εκκριτική ωτίτιδα;
Οι περισσότερες περιπτώσεις εκκριτικής ωτίτιδας υποχωρούν από μόνες τους μέσα σε δύο έως τρεις εβδομάδες. Μερικές φορές, η κατάσταση επιμένει για αρκετούς μήνες. Εάν δεν έχει επιλυθεί το πρόβλημα από μόνο του εντός τριών μηνών, θα πρέπει να μιλήσει κανείς με τον ειδικό ΩΡΛ ιατρό, ώστε να χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπεία.
Υπάρχουν πιθανές επιπλοκές μετά τη χειρουργική επέμβαση για την εκκριτική ωτίτιδα;
Οι επιπλοκές μετά από μία μυριγγοτομή είναι σπάνιες. Μπορεί κανείς να παρατηρήσει εκκρίσεις να εξέρχονται από το χειρουργημένο αυτί μετά την επέμβαση. Εάν αυτό διαρκεί περισσότερο από λίγες μέρες, θα πρέπει κανείς να μιλήσει με τον χειρουργό του.
Μπορώ να κολυμπήσω ή να κάνω ντουζ με εκκριτική ωτίτιδα;
Για τους ασθενείς που έχουν σωληνάκια στα αυτιά συστήνεται να διατηρηθούν στεγνά τα αυτιά για δύο έως τέσσερις εβδομάδες μετά την επέμβαση. Αυτό σημαίνει όχι κολύμπι ή ντους. Μπορεί κανείς να κάνει μπάνιο αρκεί να μην βραχούν τα αυτιά του. Μετά από αυτό το χρονικό διάστημα, δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός.
Μερικοί ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να λάβουν επιπλέον προφυλάξεις, εάν διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης. Εάν ναι, ο ειδικός ΩΡΛ ιατρός μπορεί να συστήσει:
- Αποφυγή βουτιάς ή κατάδυσης στο νερό.
- Να χρησιμοποιείτε ωτοασπίδες και σκουφάκι κολύμβησης ενώ κολυμπάτε.
- Να αποφύγετε μη χλωριωμένες πισίνες.
- Αποφυγή εισόδου νερού στα αυτιά με το λούσιμο.
Μπορώ να πετάξω με εκκριτική ωτίτιδα;
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα αντιμετωπίσουν κάποιο πρόβλημα με την πτήση, αν πάσχουν από εκκριτική ωτίτιδα. Καλό όμως είναι να συμβουλευτεί κανείς τον γιατρό του προτού πετάξει, καθώς αυτός γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες της περίπτωσής του. Είναι αλήθεια πως αν υπάρχει υγρό εντός του μέσου ωτός, αυτό μπορεί να προκαλέσει δυσφορία κατά την προσγείωση και την απογείωση. Η κατάποση και το χάσμημα (χασμουρητό), κατά την απογείωση και την προσγείωση, βοηθούν στο να διατηρηθούν ανοιχτά τα στόμια των ευσταχιανών και να αποφευχθεί η εμφάνιση δυσφορίας.
