Παραρρινοκολπίτιδα

Η Παραρρινοκολπίτιδα είναι μια φλεγμονή του ιστού (βλεννογόνος) που επενδύει τους παραρρίνιους κόλπους. Οι παραρρίνιοι κόλποι είναι κοιλότητες μέσα στα οστά του προσώπου που φυσιολογικά είναι γεμάτες με αέρα. Οι βακτηριακές λοιμώξεις, οι ιογενείς λοιμώξεις και οι αλλεργίες μπορεί να τους ερεθίσουν, με αποτέλεσμα να μπλοκάρουν και να γεμίσουν με υγρό. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πίεση και πόνο στο πρόσωπό, ρινική συμφόρηση (βουλωμένη μύτη) και άλλα συμπτώματα.

Τι είναι οι παραρρίνιοι κόλποι;

Υπάρχουν 4 ζευγάρια παραρρινίων κόλπων στο κεφάλι και βοηθούν στον έλεγχο της θερμοκρασίας και της υγρασίας του αέρα που φτάνει στους πνεύμονες. Οι παραρρίνιοι κόλποι έχουν το μέγεθος μπιζελιού στο νεογέννητο και μεγαλώνουν κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και της εφηβίας. Τελικά, γίνονται κοιλότητες που έχουν την ίδια επένδυση όπως και το εσωτερικό της μύτης. Συνδέονται με το εσωτερικό της μύτης μέσω μικρών ανοιγμάτων που λέγονται στόμια.

Φυσιολογικά, η μύτη και οι παραρρίνιοι κόλποι παράγουν 750 ml βλέννας καθημερινά. Οι εκκρίσεις αυτές περνάνε φυσιολογικά στη μύτης και μέσα τους παγιδεύονται μόρια σκόνης, βακτήρια και άλλα παθογόνα. Η βλέννα μεταφέρεται στο πίσω μέρος του λαιμού από εκατομμύρια μικροσκοπικά τριχίδια που επενδύουν εσωτερικά τη μύτη. Στο πίσω μέρος του λαιμού η βλέννα καταπίνεται. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν το αντιλαμβάνονται αυτό αφού είναι μία φυσιολογική δοκιμασία.

Τύποι παραρρινοκολπίτιδας

Διακρίνουμε διαφορετικούς τύπους παραρρινοκολπίτιδας με βάση το πόσο καιρό είναι παρούσα (οξεία, υποξεία, χρόνια ή υποτροπιάζουσα) και τι την προκαλεί (βακτήρια, ιοί ή μύκητες).

Οξεία, υποξεία, χρόνια και υποτροπιάζουσα ιγμορίτιδα

Τα συμπτώματα της οξείας παραρρινοκολπίτιδας (ρινική συμφόρηση, παροχέτευση, πόνος/πίεση στο πρόσωπο και μειωμένη αίσθηση όσφρησης) διαρκούν λιγότερο από τέσσερις εβδομάδες. Συνήθως προκαλείται από ιούς όπως το κοινό κρυολόγημα .

Τα συμπτώματα της υποξείας παραρρινοκολπίτιδας διαρκούν τέσσερις έως 12 εβδομάδες.

Τα συμπτώματα της χρόνιας παραρρινοκολπίτιδας διαρκούν τουλάχιστον 12 εβδομάδες. Τα βακτήρια είναι συνήθως η αιτία.

Η υποτροπιάζουσα παραρρινοκολπίτιδα επανεμφανίζονται τέσσερις ή περισσότερες φορές σε ένα χρόνο και τα συμπτώματά της διαρκούν λιγότερο από δύο εβδομάδες κάθε φορά.

Βακτηριακή και ιογενής ιγμορίτιδα

Οι ιοί, όπως αυτοί που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα, προκαλούν τις περισσότερες περιπτώσεις παραρρινοκολπίτιδας. Τα βακτήρια μπορεί να προκαλέσουν παραρρινοκολπίτιδα εξαρχής ή να επιπλέξουν μία ιογενή παραρρινοκολπίτιδα. Εάν έχετε καταρροή, βουλωμένη μύτη και πόνο στο πρόσωπο που δεν υποχωρεί μετά από δέκα ημέρες, μπορεί να έχετε βακτηριακή παραρρινοκολπίτιδα. Τα συμπτώματά σας μπορεί να φαίνεται να βελτιώνονται αρχικά, αλλά στη συνέχεια επανέρχονται και είναι χειρότερα από τα αρχικά συμπτώματα. Τα αντιβιοτικά και τα αποσυμφορητικά συνήθως λειτουργούν καλά στην αντιμετώπιση της βακτηριακής παραρρινοκολπίτιδας.

Μυκητιασική παραρρινοκολπίτιδα

Οι παραρρινοκολπίτιδες που προκαλούνται από μύκητες είναι συνήθως πιο σοβαρές από άλλες μορφές παραρρινοκολπίτιδας. Είναι πιο πιθανό να συμβούν εάν έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα της παραρρινοκολπίτιδας;

Τα συνήθη συμπτώματα μιας λοίμωξης των παραρρινίων κόλπων περιλαμβάνουν:

• Οπισθορρινικές εκκρίσεις (βλέννα που στάζει στο λαιμό σας).
• Καταρροή με πυκνή κίτρινη ή πράσινη βλέννα.
• Βουλωμένη μύτη.
• Πίεση του προσώπου (ιδιαίτερα γύρω από τη μύτη, τα μάτια και το μέτωπό). Αυτό μπορεί να επιδεινωθεί όταν μετακινείτε το κεφάλι σας ή σκύβετε.
• Πίεση ή πόνος στα δόντια.
• Πίεση ή πόνο στο αυτί.
• Πυρετό.
• Δύσοσμη αναπνοή (χαλίτωση) ή κακή γεύση στο στόμα.
• Βήχα.
• Πονοκέφαλο.
• Κούραση.

Τι προκαλεί τις λοιμώξεις των παραρρινίων κόλπων;

Ιοί, βακτήρια, μύκητες και αλλεργιογόνα μπορεί να προκαλέσουν παραρρινοκολπίτιδα. Οι συνηθέστεροι παθογόνοι παράγοντες περιλαμβάνουν:

• Ιός του κοινού κρυολογήματος.
• Ιός της γρίππης.
• Στρεπτόκοκκος.
• Αιμόφιλος.
• Μοραξέλλα .
• Ρινικές και εποχιακές αλλεργίες.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Μερικοί άνθρωποι είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν παραρρινοκολπίτιδα σε σχέση με άλλους. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Ρινικές αλλεργίες.
• Άσθμα.
• Ρινικούς πολύποδες.
• Στραβό ρινικό διάφραγμα.
• Ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε ασθένειες όπως ο HIV ή ο καρκίνος ή σε ορισμένα φάρμακα .
• Κάπνισμα.

Είναι η παραρρινοκολπίτιδα μεταδοτική;

Η ίδια η παραρρινοκολπίτιδα δεν είναι μεταδοτική. Αλλά οι ιοί και τα βακτήρια που μπορούν να την προκαλέσουν είναι. Θυμηθείτε να πλένετε καλά τα χέρια σας, να αποφεύγετε άλλους ανθρώπους εάν είστε άρρωστοι και να χρησιμοποιείτε τον αγκώνα σας όταν φτερνίζεστε ή βήχετε.

Τι θα συμβεί αν η παραρρινοκολπίτιδα αφεθεί χωρίς θεραπεία;

Οι γιατροί διαγιγνώσκουν την παραρρινοκολπίτιδα με βάση τα συμπτώματα και το ιατρικό ιστορικό. Ένας ΩΡΛ ιατρός θα ελέγξει τα αυτιά, τη μύτη και το λαιμό. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει ένα ενδοσκόπιο (ένα λεπτό σωλήνα που φέρει φως στο άκρο του) για να κοιτάξει μέσα στη μύτη.

Διάγνωση

Οι γιατροί διαγιγνώσκουν την παραρρινοκολπίτιδα με βάση τα συμπτώματα και το ιατρικό ιστορικό. Ένας ΩΡΛ ιατρός θα ελέγξει τα αυτιά, τη μύτη και το λαιμό. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει ένα ενδοσκόπιο (ένα λεπτό σωλήνα που φέρει φως στο άκρο του) για να κοιτάξει μέσα στη μύτη.

Ειδικές εξετάσεις για τη διάγνωση της παραρρινοκολπίτιδας

Οι ειδικές εξετάσεις που μπορεί να ζητήσει ο γιατρός σας για τη διάγνωση της λοίμωξης των παραρρινίων κόλπων περιλαμβάνουν:

Καλλιέργεια ρινικού επιχρίσματος. Ο γιατρος σας μπορεί να χρησιμοποιήσει μία ειδική μπατονέταη για να πάρει δείγμα υγρού από τη μύτη σας. Θα το ελέγχξει για ιούς ή άλλα μικρόβια που μπορεί να προκαλούν τα συμπτώματά σας.

Απεικόνιση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός σας μπορεί να παραγγείλει μια αξονική τομογραφία (CT) για να κατανοήσει καλύτερα τι συμβαίνει μέσα στους παραρρίνιους κόλπους.

Αλλεργικά τεστ. Εάν έχετε χρόνια παραρρινοκολπίτιδα, ο γιατρός μπορεί να σας εξετάσει για αλλεργίες που θα μπορούσαν να την προκαλέσουν.

Βιοψία. Σπάνια, ο ειδικός ΩΡΛ ιατρός μπορεί να πάρει δείγμα ιστού από τη μύτη σας για εξέταση.

Θεραπεία

Υπάρχουν πολλές επιλογές θεραπείας για την παραρρινοκολπίτιδα, ανάλογα με τα συμπτώματά σας και πόσο καιρό τα είχατε. Η αρχική αντιμετώπιση μίας παραρρινοκολπίτιδας στο σπίτι περιλαμβάνει:

• Αποσυμφορητικά ρινικά σπρέι (είναι σημαντικό να μην χρησιμοποιούνται για περισσότερο από 5 μέρες, καθώς μπορεί να επιδεινώσουν το μπούκωμα και να προκαλέσουν εξάρτηση).
• Μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για το κρυολόγημα και την αλλεργία.
• Συστήματα ρινικών πλύσεων.
• Καλή ενυδάτωση.

Εάν τα συμπτώματα της παραρρινοκολπίτιδας δεν βελτιωθούν μετά από 10 ημέρες, ένας γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει:

• Αντιβιοτικά.
• Αποσυμφορητικά ρινικά σπρέι ((είναι σημαντικό να μην χρησιμοποιούνται για περισσότερο από 5 μέρες, καθώς μπορεί να επιδεινώσουν το μπούκωμα και να προκαλέσουν εξάρτηση).
• Στεροειδή ρινικά σπρέι.
• Στεροειδή φάρμακα από του στόματος.

Εάν ο γιατρός κρίνει πως η παραρρινοκολπίτιδα είναι χρόνια μπορεί να χορηγήσει:

• Στεροειδή Ρινικά σπρέι.
• Αντισταμινικά ή στεροειδή χάπια από το στόμα.
• Ανταγωνιστές λευκοτριενίων , όπως η μοντελουκάστη.

Για τη θεραπεία δομικών προβλημάτων της μύτης, πολύποδων ή μυκητιασικών λοιμώξεων απαιτείται χειρουργική επέμβαση.

Χρειάζομαι αντιβιοτικά για κάθε λοίμωξη της μύτης;

Όχι. Οι γιατροί συχνά περιμένουν να δουν πόσο θα διαρκέσουν τα συμπτώματά σας προτού συνταγογραφήσουν αντιβιοτικά. Πολλές λοιμώξεις των  παραρρινίων κόλπων προκαλούνται από ιούς. Δεν μπορούμε να θεραπεύσουμε τις ιογενείς λοιμώξεις με αντιβιοτικά, καθώς στην περίπτωση αυτή δεν είναι αποτελεσματικά. Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών ή η χρήση τους για τη θεραπεία ιογενών λοιμώξεων μπορεί να οδηγήσει σε περιττές παρενέργειες ή αντοχή στα αντιβιοτικά. Επίσης, μπορεί να κάνει τις μελλοντικές λοιμώξεις πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν.

Μπορεί να προληφθεί η εμφάνιση παραρρινοκολπίτιδας

Ανάλογα με την αιτία, υπάρχουν μερικοί τρόποι για να μειώσετε τον κίνδυνο μόλυνσης των κόλπων, όπως:

• Κάντε ρινοπλύσεις τακτικά με βάση τις οδηγίες του θεράποντος γιατρού.
• Λάβετε μέτρα για την πρόληψη αλλεργιών. Αυτό περιλαμβάνει φάρμακα, εμβόλια για αλλεργίες και αποφυγή των γνωστών σας αλλεργιογόνων (όπως σκόνη, γύρη ή καπνό).
• Χρησιμοποιείστε στεροειδή ρινικά σπρέι εάν τα συστήνει ο γιατρός σας.
• Καθιερώστε το καλό πλύσιμο των χεριών και άλλες συνήθειες που μειώνουν τον κίνδυνο να αρρωστήσετε με μολυσματικές ασθένειες.
• Αποφύγετε τον καπνό.

Τι μπορώ να περιμένω αν έχω παραρρινοκολπίτιδα;

Η παραρρινοκολπίτιδα συνήθως διαρκεί μόνο μια εβδομάδα έως 10 ημέρες. Μπορείτε συνήθως να το αντιμετωπίσετε με φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή και θεραπείες στο σπίτι. Εάν έχετε χρόνια ιγμορίτιδα ή εάν επανεμφανίζεται συνεχώς, μπορεί να υπάρχουν υποκείμενες αιτίες που θα πρέπει να αντιμετωπίσετε.

Πότε πρέπει να ανησυχήσω;

Θα πρέπει να αναζητήστε ιατρική βοήθεια αμέσως, εάν εμφανίσετε συμπτώματα σοβαρής λοίμωξης, όπως:

• Υψηλό πυρετό (πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου) που δεν υποχωρεί.
• Σύγχυση ή άλλα συμπτώματα από την ψυχική σφαίρα.
• Αλλαγές στην όραση ή αν έχετε πόνο ή πρήξιμο γύρω από τα μάτια σας.
• Επιληπτικές κρίσεις.
• Δυσκαμψία του αυχένα.