Τραχειοστομία

Η τραχειοστομία είναι ένα άνοιγμα στο μπροστά τμήμα του λαιμού που γίνεται χειρουργικά. Η τρύπα αυτή βοηθά τους ασθενείς να αναπνέουν καλύτερα. Συνήθως είναι κάτι που γίνεται για μικρό χρονικό διάστημα, σε κάποιες περιπτώσεις όμως μπορεί να παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα ή και μόνιμα. Το πόσο χρονικό διάστημα θα παραμείνει η τρύπα εξαρτάται από την αιτία για την οποία έγινε και τη γενική κατάσταση του ασθενούς.

Για να καταλάβει κανείς πως δουλεύει η τραχειοστομία είναι χρήσιμο να ξέρει κάποια πράγματα για το πώς δουλεύει ο αεραγωγός γενικότερα. Ο αεραγωγός μας μεταφέρει οξυγόνο στους πνεύμονες ενώ απομακρύνει από αυτούς το διοξείδιο του άνθρακα.

Ο αεραγωγός περιλαμβάνει:

• Τη μύτη με τα ρουθούνια
• Το στόμα
• Τον λάρυγγα
• Την τραχεία
• Τους βρόγχους

Ο αέρας εισέρχεται στο σώμα μέσω της μύτης ή του στόματος. Ταξιδεύει μέσω του λάρυγγα, της τραχείας και των βρόγχων στους πνεύμονες.

Η τραχειοστομία προσφέρει έναν εναλλακτικό τρόπο για να φτάνει ο αέρας στους πνεύμονες, παρακάμπτοντας τη μύτη και το στόμα. Ένας σωλήνας που ονομάζεται τραχειοσωλήνας, εισάγεται μέσω της τραχειοστομίας απευθείας στην τραχεία, για να βοηθήσει τον ασθενή να αναπνεύσει καλύτερα.

Ένας συνήθης λόγος είναι η παραμονή σε αναπνευστήρα για περισσότερο από 2 εβδομάδες. Οι αναπνευστήρες είναι συσκευές που βοηθούν ασθενείς να αναπνέουν. Όταν ο ασθενής έχει τραχειοστομία, ο τραχειοσωλήνας μπορεί να συνδεθεί απευθείας με τον αναπνευστήρα.

Ασθενείς που μπορεί επίσης να χρειαστούν τραχειοστομία είναι αυτοί που πάσχουν από καταστάσεις που οδηγούν σε απόφραξη του ανώτερου αεραγωγού ή αυξημένη παραγωγή εκκρίσεων από τους βρόγχους και τους πνεύμονες. Τέτοιες καταστάσεις είναι συγγενείς (εκ γενετής) ανωμαλίες του ανώτερου αναπνευστικού στα παιδιά, τραυματισμός του αεραγωγού από καπνό ή χημικά, σοβαρές αλλεργίες ή λοιμώξεις, ασθενείς σε κωματώδη κατάσταση, νοσήματα του νευρικού ή μυοσκελετικού συστήματος, τραυματισμοί της σπονδυλικής στήλης κλπ.

Τέλος, ασθενείς που έχουν προβλήματα κατάποσης (π.χ. μετά από εγκεφαλικό) μπορεί επίσης να χρειαστούν τραχειοστομία, μέχρι που να μπορέσουν να καταπιούν φυσιολογικά ξανά.

Η επέμβαση συνήθως γίνεται στο χειρουργείο. Μπορεί όμως να γίνει με ασφάλεια και στο κρεβάτι του ασθενούς. Όταν η επέμβαση γίνεται στο χειρουργείο συνήθως εκτελείται από έναν Χειρουργό ΩΡΛ, Γενικό Χειρουργό, Παιδοχειρουργό ή Εντατικολόγο.

Συχνά, η απόφαση για να γίνει μία τραχειοστομία μπορεί να ληφθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα, οπότε έχετε λίγο χρόνο για να προετοιμαστείτε. Δεν πρέπει να έχετε φάει κάτι τουλάχιστον για 6 με 8 ώρες πριν το χειρουργείο.

Η επέμβαση μπορεί να γίνει είτε με γενική είτε με τοπική αναισθησία.

Ο χειρουργός κάνει μία τομή στο πρόσθιο κατώτερο μέρος του λαιμού. Στη συνέχεια εντοπίζεται η τραχεία, στην οποία γίνεται ένα άνοιγμα. Ο χειρουργός τοποθετεί ένα σωλήνα που ονομάζεται τραχειοσωλήνας, διαμέσου της τρύπας στην τραχεία. Ο σωλήνας θα κρατά την τρύπα ανοιχτή. Κάποιοι τραχειοσωλήνες έχουν στο τμήμα του που εισέρχεται στην τραχεία ένα μπαλονάκι.

Μπορεί μετά την επέμβαση να υποβληθείτε σε μία ακτινογραφία θώρακα, για να επιβεβαιωθεί η σωστή θέση του σωλήνα. Ο σωλήνας θα σταθεροποιηθεί στη θέση του συνήθως με ράμματα ή κορδέλα.

Η επέμβαση συνήθως διαρκεί 20 με 45 λεπτά

Η τραχειοστομία είναι μία πολύ ασφαλής επέμβαση, όπως όμως κάθε χειρουργική επέμβαση μπορεί να ενέχει κινδύνους. Κίνδυνοι αμέσως μετά την επέμβαση μπορεί να είναι αιμορραγία, μόλυνση, υποδόριο εμφύσημα (παγίδευση του αέρα κάτω από το δέρμα) και πολύ σπάνια πνευμοθώρακας.

Ανάλογα με την κατάσταση της υγείας σας, μπορεί να παραμείνετε στο νοσοκομείο από 3 έως 10 μέρες. Μπορεί να πάρει ως και 2 εβδομάδες για να σχηματισθεί πλήρως ο αυλός της τραχειοστομίας. Αμέσως μετά την επέμβαση, ο ασθενής πρέπει να συνηθίσει να αναπνέει μέσω της τραχειοστομίας. Αυτό συνήθως συμβαίνει πολύ γρήγορα. Επίσης, μπορεί ο ασθενής να αντιμετωπίζει δυσκολίες με το φαγητό, και εδώ απαιτείται κάποιος χρόνος προσαρμογής.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι αμέσως μετά την επέμβαση δεν θα μπορείτε να μιλήσετε, και αυτό συμβαίνει γιατί ο σωλήνας της τραχειοστομίας παρεμβαίνει στη φυσιολογική διαδικασία της ομιλίας. Μετά από μερικές μέρες, μπορεί να αντικατασταθεί ο σωλήνας από κάποιον που επιτρέπει την φώνηση, ενώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν και βαλβίδες ομιλίας που επίσης διευκολύνουν την παραγωγή φωνής.